Bilgilendirme Rehberi

4.TANIMLAR

4.1.RADYOLOJİ İŞLEMLERİ

Bilgisayarlı Tomografi (BT)

Ultrason (USG)

Renkli Doppler

Mamografi

Röntgen

Girişimsel İşlemler

4.2.RADYOLOJİ

Radyoloji, hastalıkların tanı sürecinde görüntüleme teknoloji cihazlarını kullanan, tedavi sürecinde görüntüleme teknikleri ile birlikte invaziv prosedürler içeren tıbbın geniş kapsamlı dallarından biridir. Yaptığı işlemler ile diğer branşlara yardımcı olan radyoloji, hastaları etkileyen pek çok tıbbî kararın bir bileşeni konumunda yer alır. Radyoloji iki bölümden oluşmaktadır:

4.2.1. Tanısal radyoloji

Tanı ve tedavi konusunda radyolojide kullanılan bir takım yöntemler vardır. Bu yöntemlerin temel hedefi hastalığın doğru tanısının konması aşamasında yardımcı olacak sonuçlara ulaşmaktır. Hastanemizde kullanılan görüntüleme yöntemlerinin hepsi iyonlaştırıcı radyasyon kaynağıdır. Bunlar:

BT anjiyografi de dahil olmak üzere bilgisayarlı tomografi (BT)

Ultrason

Renkli doppler ultrason

Mamografi

Röntgen

Özel röntgenler (IVP ve HSG gibi)

4.2.2. Tedavi ve Girişimsel Radyoloji

Tedavi ve girişimsel radyoloji, açık cerrahi operasyon uygulanmayan hastalıkların tedavisinde minimal invazivprosedürler için görüntü sağlayan sistem olarak tanımlanır. BT ve Ultrason gibi görüntüleme yöntemleri ile tıbbî prosedürleri yönlendirmeye yardımcı olmaktadır.

Hastanemizde uygulanan tedavi ve girişimsel işlemler:

İğne biyopsileri(meme, tiroid bezi, karaciğer, lenf nodu, yumuşak doku)

Kist ve apse drenajı

Kolesistostomi

Perkütan nefrestomi

4.3.(BT) BİLGİSAYARLI TOMOGRAFİ

Röntgen ışınları yardımıyla incelenen vücut bölgesine ait kesitsel görüntünün oluşturulduğu görüntüleme şeklidir.  X-ışını kaynağı incelenecek hasta etrafında 360 derecelik bir dönüş hareketi gerçekleştirirken oyuk ya da ''gantry'' boyunca dizilmiş dedektörler tarafından x-ışını demetinin vücudu geçen kısmı saptanarak elde edilen veriler bilgisayar tarafından kaydedilir.

Farklı açılardan çekilmiş röntgen görüntüleri, bilgisayarlı tomografi cihazı ile birleştirilmekte ve damar, yumuşak doku, kemik, gibi alanların kesitsel görüntüleri oluşturulmaktadır. Yapılacak incelemenin çeşidine bağlı olarak hastaya kol damarlarından kontrast madde enjekte edilebileceği gibi kontrast madde içmesi de istenilebilir.

BT; göğüs ve karın organları tetkikinde en iyi yöntemlerden biridir. Akciğer, pankreas, paranazal sinüsler, karaciğer hastalıklarının da aralarında bulunduğu bir çok hastalığın tanısında tercih edilen yöntemdir. BT görüntüleme ile biyopsi gibi tanı veya tedavi amaçlı minimal invazif işlemlerin rehberliği sağlanabilmektedir. BT, kemik görüntülemede de sıklıkla kullanılan tanı yöntemidir. omuz , ayak, El, ve diğer iskelet sistemi yapıları ile omurga kemik patolojileri tanısında da kullanılmaktadır.

Hızlı tarama yapabilmesi ve detaylı görüntüler sağlanabilmesi özellikleri olduğundan dalak, böbrekler ,beyin, karaciğer, ile diğer iç organ yaralanmaları teşhisinde BT kullanılır.

4.3.1 BT’de Kontrast Madde Kullanılması;

Kontrast madde; tomografi incelemelerinde sıklıkla kullanılır, damarların x-ışını altında görüntülenmesini sağlayan genelde damar yolu ile verilen ilaçtır. Ayrıca organların beslenmesini, hastalıklı dokunun ile normal dokunun (tümör, kitle, enfarkt vb.) ayrımında kullanılır.

Kontrast madde, yapılacak değerlendirmeye ve incelenecek bölgeye göre damardan (intravenöz), makattan (rektal ) veya ağızdan (oral) verilebilir. Bu işlemlerden ikisi veya az da olsa üçü birlikte de uygulanabileceğinden bazı hastalara kontrast madde hiç verilmeyebilir de.

Damardan kontrast madde verilmesi öncesi hasta kontrast madde alerji riskinin saptanması amacıyla bilgilendirme yapılır.

Kontrast madde kullanılacak hastalarda tetkik öncesi böbrek fonksiyonlarını gösteren kan kreatinin düzeyine bakılmalı ve bunun sonucuna göre çekim yapılmalıdır. Kontrasr madde Risk değerlendirmesi yapıldıktan ve kontrast maddenin atılımını hızlandıracak yöntemler tespit edildikten sonra kontrast madde kullanımına karar verilmeli veya alternatif görüntüleme yöntemi kullanılmalıdır.

Kontrast maddenin damar yolu ile verilmesi sırasında geçici ateş basması, ağızda metalik bir tat veya idrar kaçırıyor hissi oluşabilmektedir. Bunlar saniyeler içerisinde geçer. Bazı olgularda kısa süreli kaşınma veya bulantı hissi olabilir.

Kaşıntı uzun süreli olur veya döküntü oluşur ise şikayetler ilaç tedavisiyle ortadan kaldırılabilir.Çok az da görülse nefes almada zorluk ve boğazda ani şişlik görülebilir. Bu durumda şikayetinizi işlemi yapan teknisyene söylemeniz gerekir. Emziren annelerde kontrast madde kullanılmış ise 24-48 saat süre ile süt verilmesi sakıncalı olabilir. Bu süre de süt verilmemesi gerekir.

4.3.2.Ön hazırlık: Batın BT incelemelerinde bağırsakların daha iyi görüntülenebilmesi için hastadan tetkikten bir gece önce aç kalması ve müshil benzeri barsak temizliği yapan ilaç kullanması istenebilir.. Ayrıca damardan radyolojik kontrast madde kullanılması gereken durumlarda, bulantı-kusma riskine karşı en az 2-4 saat açlık gerekmektedir.

Hastaneye randevu saatinden en az 15 dakika önce gelinmelidir. Bu, hastanedeki kayıt işlemlerinin yapılabilmesi için gerekli zamanı sağlayacaktır.

Eğer abdomen (karın) ya da pelvis bölgesinin(leğen kemiği bölgesi) BT incelemesi yapılacaksa randevu saatinden 1 saat 30 dakika önce hastaneye gelinmelidir. Hastadan bağırsakları daha net göstererek radyoloğun filmleri daha iyi değerlendirmesini sağlayacak bir sıvı olan kontrast madde karıştırılmış su içmesi istenir. Hastada düşünülen ön tanılara ve yapılması istenen incelemeye bağlı olarak randevu saatinden çok daha önce de kontrast madde içmesi istenebilir.

Metal objeler görüntü kalitesini etkiler; bu nedenle metal düğme ya da objeler içeren kıyafet giyilmemesi önerilir. Ayrıca inceleme yapılacak vücut bölgesine göre hastadan küpe, mücevher, gözlük, diş protezi gibi metal objelerin çıkarılması istenebilir.

Kadın hastalar hamile olup olmadıkları ya da böyle bir olasılık olup olmadığı konusunda doktorunu ya da radyoloji teknisyenini bilgilendirmelidir.

Emzirmekte olan annelerin damar içi kontrast madde kullanımı durumunda işlem sonrası 24-48 saat emzirmemeleri istenir.

İşlemler sona erdikten sonra hasta durum değerlendirmesi yapılarak, müşahade yada bekleme alanında dinlendirilir. İşlem sonrası takibi müşahade altında yapılacak hastalar için önceden belirlenen odalara hastalar dinlenme için yönlendirilir.

UYARI: İncelemede X ışını kullanılacağından, X ışınları gebe ve gebe olma ihtimali olanlar için zararlı olabilmektedir. Böyle bir durum varlığında işlem öncesi hekiminize ve radyoloji teknikerine bilgi veriniz.

BT incelemelerinde kullanılan kontrast maddeye karşı ilaç alerjiniz varsa veya alerjik yapınız varsa lütfen işlem öncesi tetkiki yapacak olan hekiminize ya da radyoloji teknikerine bilgi veriniz.

4.4.(USG) ULTRASON

İnsan kulağının duyamayacağı yüksek frekanstaki ses dalgalarınıkullanılarak, görüntü elde edilmesini sağlayan yöntemdir. Elde edilen gerçek zamanlı görüntü, cihaza bağlı bir ekran aracılığı ile izlenebilir.

Ultrason, vücudunun içerisinde organların değerlendirilmesi, meydana gelen değişimlerin, gelişmelerin ve problemlerin tespit edilmesini sağlayan bir işlemdir. Ultrason, tümöral lezyonların saptanmasında ve gebelik takibinde de kullanılır.

Ultrason, hamilelikte bebeğin gelişimini izlemek, yumuşak dokularda meydana gelen sorunları incelemek ve iç organlarda oluşan problemleri belirlemek için sıklıkla tercih edilmektedir.Bu yöntem, hasta sağlığı açısından olumsuz bir zarar oluşturmaz.

4.4.1Ön hazırlık: Tüm batın, üst batın, pelvik ve üriner sistem ultrasonografi tetkikleri için; İncelemeye gelirken rahat kıyafetler giyiniz. incelemeye en az 8 saat açlık sonrası gelmeniz gerekir. İdrara sıkışık gelmeniz istendiyse su içebilirsiniz. Randevu saatinden 3-4 saat öncesinde idrar yapmamanız gerekmektedir. Küçük çocuklarda ve acil hallerde açlık aranmamaktadır.

Ön Hazırlık gerektirmeyen işlemler; Meme, tiroid, boyun ve yüzeyel ultrason incelemeleri

4.5.RENKLİ DOPPLER ULTRASON

Ultrason görüntüleme tekniklerinden biri olan renkli doppler ile Damarsal yapılardaki akım incelenir.

Venöz, (toplardamar) ve Arteriyel (atardamar) yapıların incelenmesinde (örneğin, karotis ve vertebral arterler, ekstremite, boyun damarları- arter-venleri -kol, bacak -, böbrek arterlerive portal sistem karaciğer vb); skrotumda varikosel araştırmasında; tiroid, paratiroid, meme, lenf bezleri, testis, , ve yumuşak doku gibi yüzeysel yapılar ile iç organlarda oluşan tümoral ve iltihabi oluşumların damarlanmasının tespitinde kullanılır. Damarsal yapılarda tıkanıklığı, renal arter stenozunu ve , venöz kapak yetmezliğini tespitini sağlar. Over torsiyonu Ektopik, gebelik (dış gebelik) hakkında bilgilendirir.

4.5.1.Ön hazırlık: Abdominal ana vasküler yapıların doppler incelemesinde en az 8 saat açlık sonrası gelmeniz gerekmektedir.

Ön Hazırlık gerekmeyen işlemler; Alt ekstremite arter/ven, üst ekstremite arter/ven

İncelemeye gelirken rahat kıyafetler giyilmesi önerilir.

Daha önceden çekilmiş radyolojik tetkiklerinizi yanınızda getirerek doktorunuza teslim ediniz.

4.6.RÖNTGEN

Pek çok doku ve kemiklerin görüntülenmesinde yaygın olarak kullanılır ve ağrısız bir tetkiktir. Hastalıkların teşhis, takip ve tedavi süreci için çok etkilidir.

Radyografik muayene, vücudun iç kısımlarının röntgen teknikleri ile görüntülenmesini sağlayan birçok çalışmayı içerir.

4.6.1.Ön hazırlık gerektirmez.

4.7.MAMOGRAFİ:

Mamografi tetkiki meme kanseri tanısında en güvenilir inceleme yöntemidir. Mamografi ile kesin olunamayan durumlarda daha ileri tanı yöntemleri kullanılır. Genelde bayanlarda 40 yaşında ilk mamografi .(ailesinde kanser geçmişi olanlarda daha erken yapılabilir.) , 40-50 yaş arasında bir ya da iki yılda bir defa (Hekim tavsiyesi ile) -50 yaşın üstüne yılda bir defa uygulanması gerekmektedir. Mamografi çekiminde meme 2 plastik tabaka arasında sıkıştırılarak genellikle 2 farklı pozisyonda görüntü elde edilir. Sıkıştırmanın nedeni hastanın hareketini azaltmak, daha net görüntü oluşturabilmek ve düşük doz radyasyon kullanmaktır. işlem sırasında uygulanan baskı nedeni ile memelerde ağrı olabilir. Ağrı kısa sürede kendiliğinden geçmektedir.

Hasta gelirken, varsa eski mamografi sonuçlarını yanında getirmelidir. Yeni ve eski filmler arasında meme dokusundaki küçük bir değişiklik kanser belirtisi olabilir. Eski filmlerde de aynı şekilde varlığı düşünülen lezyonun iyi huylu olma ihtimali yüksektir.Bu da gereksiz bir biyopsi yapılmamasıdır.

4.7.1.Ön hazırlık: Gebelik söz konusu ise ya da gebelik olasılığı varsa mamografi incelemesi yaptırmak sakıncalı olabilir inceleme istemini yapan hekim ile tekrar görüşmeniz gerekmektedir. Mamografi çekimi için doğru zaman adet dönemi bittikten sonra ilk hafta olmakla beraber diğer günlerde de çekilebilir.

İşlemin yapılacağı gün deodorant ya da pudra kullanılmamalıdır. önceden çekilmiş radyolojik tetkiklernizi lütfen yanınızda getiriniz ve ilgili tekniker ya da hekime teslim ediniz.

4.8.IVP(INTRAVENÖZPYELOGRAFİ): idrar yollarının ve Böbreklerin özellikle incelendiği bir tetkiktir.

4.8.1.Ön hazırlık: İnceleme kontrastlı madde ile (ilaçlı) yapılacağından damar yolu açılmaktadır.İlaç alerjiniz varsa ya da alerjik bir yapınız varsa lütfen işlem öncesi çekimi yapan teknikere bilgi veriniz.

Hazırlık işlemleri: İşlemden 3 gün önce katı gıdalar azaltılacak, gaz yapıcı baklagiller tüketilmeyecek. Meyve suyu, sıvı çorba, komposto suyu, çay ve bu gibi gıdalar bol miktarda tüketilecek. Ayrıca son 24 saatte, aralıklarla ( toplam 12 bardak) 2.5 lt su tüketilecek. Detaylı bilgi için hekiminize danışınız.

4.9.HSG(HİSTEROSALPİNGOGRAFİ): Kadın hastalarda vajinal yoldan ilaç verilerek rahim(uterus) ve üreme tüplerinin(tuba uterina) incelendiği bir işlemdir. Vajinal yoldan hekimin yerleştirdiği uç yardımı ile rahime ilaç verilmesi ardından, ilacın tüplerden geçişi sırasında filmleri çekilir.

4.9.1.Ön hazırlık: Bu İşlem için doğru zaman adet ayının ortası olarak kabul edilmektedir. Ancak bu dönemde gebelik olasılığını tamamen önlemek amacıyla son adet tarihinden itibaren korunma yöntemlerinin kullanılmış olması ya da ilişkiden kaçınılması gerekilir.Detaylıı bilgi için hekiminize başvurunuz.

Önemli UYARI: İşlem sırasında X ışını kullanılır. X ışınları hamile ve hamile olma ihtimali olanlar için zararlı olabilir. Böyle bir olasılıkta inceleme öncesi hekiminize ve radyoloji teknikerine bilgi veriniz.

IVP ve HSG incelemelerinde kontrast madde (ilaçlı)kullanılmaktadır. Kullanılan kontrast maddeye karşı ilaç alerjiniz varsa ya da alerjik yapınız varsa tetkik öncesi işlemi yapacak olan hekiminize ya da radyoloji teknikerine bilgi veriniz.

İncelemeye gelirken daha önceden çekilmiş radyolojik tetkiklerinizi yanınızda getirip hekiminize veriniz.

4.10.GİRİŞİMSEL İŞLEMLER

Girişimsel işlemler cerrahi kesi oluşturmaksızın iğne deliği küçüklüğü kadar vücuda girilerek yapılan tanı ve tedavi uygulamaları yöntemidir.

Hastanemizde yapılan girişimsel işlemler;

İğne Biyopsileri:

Biyopsi, hastalık şüphesi bulunan organdan alınan örneğe kesin tanı koyma amaçlı uygulanan işlemdir. İğne biyopsisi ultrason ve tomografi görüntüleme cihazları eşliğinde iğne yardımı ile biyopsi yapılacak organa giriş yapılarak örnek alınmaktadır.Yapılan bu biyopsiler ile hiçbir kesi söz konusu olmaksızın , karaciğer, meme , tiroid,lenf bezleri gibi organlardan biyopsi alınabilmektedir.

Tiroit biyopsisi

b.1.Ön hazırlık: ultrason eşliğinde yapılır. Biyopsi işlemine başlanmadan önce giriş ve geçiş yolu radyoloji uzmanı tarafından detaylı ultrason ile belirlenir. İnce iğne aspirasyonu tekniği ile tiroit nodülünden hücre alınır. Birden fazla nodül var ise işlem her bir nodül için tek tek yapılır. Böylece nodülün iyi veya kötü huylu olduğu netleştirilir. Yapılan İşlem sonrası hasta yarım saat kadar gözlem altında tutulduktan sonra normal hayatına geri dönebilir.

Karaciğer biyopsisi

Başta hepatit olmak üzere, karaciğer yağlanması, siroz gibi pek çok hastalığın karaciğerde oluşturduğu hasarlanmanın tespiti amacıyla yapılır. Karaciğerde var olan kitlenin tanısının kesinleştirilmesi için de uygulanmaktadır. Damar yolundan sedatif ilaç verilebileceğinden hastanın işlemden 5-6 saat öncesine kadar aç kalması gerekmektedir. Sırt üstü yatan hastanın ilgili bölgesinde küçük bir kesi açılır ve iğne biyopsisi yöntemi ile doku parçası alınır. Hasta o gün için hastanede müşahede altında kalır, ertesi gün taburcu edilir.

Meme biyopsisi

Kısa bir süre içinde (15 dakika kadar) yapılan meme biyopsisi ile hücre, doku veya kitle çıkarma işlemi yapılabilir. MR , Ultrason ya da tomografi eşliğinde, lokal anestezi altında iğne biyopsisidir. Kitlenin büyüklüğü Yöntemin belirlenmesinde bir faktördür.

Meme kanserinde tel ile işaretleme:

Görüntüleme yöntemleriyle belirlenen, el muayenesinde saptanamayan şüpheli alanların ameliyatla çıkarılmasına karar verildiğinde, meme cerrahının ameliyatta o bölgeyi bulabilmesi için öncesinde tel ile işaretleme yapması gerekir.

Bu işlemin ameliyatla aynı gün yapılması gerekir. Anestezi Lokal olarak uygulandıktan sonra, içinde ince bir tel bulunan işaretleme iğnesi görüntüleme yöntemiyle şüpheli bölgeye yerleştirilir. Daha sonra iğne geri çekilir, tel içeride bırakılır. Telin bir kısmı memenin içinde, bir kısmı dışında kalır. Dışarıda kalan kısım bantla meme üzerine yapıştırılır. Ameliyatta cerrah tel etrafındaki dokuyu çıkarıyor.

Ultrason eşliğinde meme kitlelerine klips yerleştirme işlemi:

Meme kanseri teşhis edilen hastalarda cerrahi öncesi kemoterapi (Neoadjuvan Kemoterapi) uygulanmaktadır.

Cerrahi öncesi kemoterapi başlanmasında ki amaç tümöre bağlı ölüm oranlarını azaltmak, cerrahi alternatiflerini artırmak, koruyucu meme cerrahisi seçeneğini de hastaya sunabilmek, cerrahi şansı olmayan hastalara cerrahi şansı kazandırmak ve tedaviye cevabı değerlendirmektir.

Neoadjuvan kemoterapi öncesi memedeki kitleye ultrasonografi eşliğinde klips yerleştirilerek kemoterapiye cevabı değerlendirmekle beraber kemoterapi sonrası küçülen tümöral dokunun cerrahi olarak çıkarılabilmesini sağlamaktır.

İşlem ultrasonografi eşliğinde titanyum klips içeren iğne memedeki kitlenin ortasına yerleştirildikten sonra klips kitle içerisinde bırakılarak iğne çıkarılır.günü birlik yapılan işlem , klipsin yerleştirilmesi ile 5 dakika sürerek ayaktan yapılır.

Apse ve Kist Tedavileri:

Radyolojik görüntüleme yöntemleri (genellikle US) yardımı vücut içerisinde biriken sıvı iğne yardımı ile boşaltılır veya içerisine katater yerleştirilerek serbest drenajı sağlanır.

ğ) Perkütan Kolesistektomi:

Perkütan kolesistostomi, drenajı bozulmuş safra kesesi lümenine görüntüleme yöntemleri (öncelikle US) eşliğinde drenaj tüpü (katater) yerleştirilme yöntemidir. Genellikle akut kolesistit semptom ve bulguları ancak genel durum bozukluğu nedeniyle kolesistektomi(safra kesesinin cerrahi olarak çıkartılması) açısından riskli hasta grubunda uygulanan bir tedavidir.

İşlem lokal anestezi ve IV sedasyon eşliğinde steril şartlar altında yapılır.

f) Perkütan Nefrostomi:

Perkütan nefrostomi işlemi karnın arka yan duvarından böbrek içine idrar drenaj tüpü (katater) koyma yöntemidir. Böbrek ile mesane arasındaki idrar yolundan idrarın akışını engelleyen kalıcı/geçici bir durum veya böbrekle mesane arasındaki idrar yollarından idrarın karın içine kaçağı gibi durumlarda böbrekler üzerindeki baskıyı azaltmak amacı ile bu işlem yapılır. Yerleştirilen kateter mutlaka ayda bir kez değiştirilerek enfeksiyon riski azaltılır.

İşlem lokal anestezi ve IV sedasyon eşliğinde steril şartlar altında yapılır.

f.1.Ön hazırlık: Hastanın biyopsi ya da girişimsel işlemi yapacak olan hekime kullandığı tüm ilaçlar hakkında bilgilendirme yapması gerekir. Kan hastalıkları, kanamaya eğilimi olan hastalar, aspirin, komadin, coraspirin gibi kanama eğilimini arttıracak ilaçlar kullanan hastaların bu bilgilerini hekimine bildirmesi gerekir. Bu ilaçları kullanan hastaların ilaçları tetkikten en az 1 hafta önce kesmesi gerekmektedir.

Hekiminiz sizden kan tahlili istediyse yaptırmanız ve sonuçlarını getirmeniz gerekmektedir. Hastaneye gelirken daha önceden yapılmış radyolojik tetkiklerinizi yanınızda getiriniz ve hekiminize veriniz.

Biyopsi işlem günü rahat kıyafetler giyilmesi gerekmektedir. Göğüs bölgesine deodorant, pudra ya da krem sürülmemelidir.

5.TETKİKLERİN ÇALIŞILMA ZAMANI

Birime gelen tetkik istemleri katta bulunan hasta kabul birimi tarafından karşılanır. Tetkiklerin sistemsel girişleri yapıldıktan sonra hastaların çekimleri istek formları ile birlikte ve hastalar sıra ile alınmak üzere gerçekleştirilir.

Acil servisten, yoğun bakımlardan ve yatan hasta servislerinden gönderilen hastaların işlemleri ve çekimi sıra göz önünde bulundurulmaksızın hemen yapılır. Bu hastalar ancak aciliyet ve geliş sıraları bakımından kendi aralarında sıra bekleyebilirler.

Ön hazırlık gerektiren çekimlerde ise çekimin türüne ve özelliğine göre hastaya gün ve saat verilir ve hasta geldikten sonra yine kayıt, kabul ve çekim işleyiş prosedürü uygulanır.

Ultrason çekimleri için de yoğunluk olup mesai saatleri içerisinde yetişmeyeceği düşünülen hastalar için randevu verilir ve işlem süreci buna göre yürütülür.

6.ÇEKİM İLE İLGİLİ KURALLAR:

6.1. Bilgisayarlı Tomografi: Çekimi teknisyen tarafından yapılır. Ön hazırlığı olan tetkiklerde sıra gözetilmez. Alt karın bölgesinin ilgilendiren çekimler idrar sıkışık iken yapılır. Diğer tetkiklerde hastalar geliş sırasına göre teknisyen tarafından çağrılır.

İntravenöz ilaçlı çekimlerde ilaçlar teknisyen tarafından verilir. Eğer damar yolu açık değilse hemşire tarafından açılır. Çekimi yapılan hastaların CD’ leri teknisyen tarafından basılır ve istem yapan hekimin bilgisayarına gönderilir. Tomografi protokol defterine kaydedilir. Hastaya sonucunu ne zaman ve nereden alacağı bildirilir. Hasta sonucunu aksi bir şey söylenmemişse radyoloji sonucu PACS sistemi ile hekime iletilir.

6.2.Direkt röntgen: Çekimi teknisyen tarafından yapılır. Sırasıyla çağrılan hastanın çekimleri istemlerine göre yapılır. Çekimi yapılan hastanın filmleri kontrol edildikten sonra teknisyen tarafından PACS sistemi yolu ile HBYS ekranından istem yapan hekimin bilgisayarına iletilir. Hastaya filmini ne zaman alacağı bildirilir.

6.3.Ultrasonografi: Hekimler tarafından yapılır. Hastalar sırasıyla çağırılır, hastalar çekim odasında görevli personel tarafından hazırlanır. Hazırlanan hasta hekime bildirilir ve çekimi yapılır. Ultrason raporları hekim direktifine göre sekreter tarafından yazılır. Hasta sonucunu söylenen zamanda radyoloji sonuç odasından alır.

6.4.Mamografi: Çekimi teknisyen tarafından yapılır. Hasta sırasına göre çağrılır. Yapılan istemde mamografi ile USG birlikte yer alıyorsa veya mamografi çekiminde USG’ye ihtiyaç duyulursa mamografi çekiminden sonra aynı gün içinde yapılmak üzere hastanın Ultrason sırası alması teknisyen tarafından iletilir.Hasta bilgileri teknisyen tarafından mamografi protokol defterine girilir. Hasta sonucunu söylenen zamanda radyoloji sonuç odasından alır.

7.ÇEKİM KABUL VE RET KRİTERLERİ

- Gebe veya gebelik şüphesine yönelik sorgulamalar istem sürecinde ve uygulama sürecinde olmak üzere ayrı ayrı yapılır. Ancak Gebe veya gebelik şüphesi olanlar için ışınlama yapılması zorunlu ise İstem yapan hekim tarafından yazılı olarak kişinin sağlık durumunun hamile olmasına rağmen Radyoloji çekimi gerektirdiği bildirilirse radyasyon güvenliği konusunda bilgilendirilir ve koruyucu tedbirler alınarak çekim yapılır. Yani hastanın gebe olması öncelikli olarak ret kriteri olup sonrasında zorunluluğa bağlı olarak hekim onayıyla kabul kriteri olmaktadır.

-İlaçlı çekim yapılacak hastalarda öncesinde hekim tarafından istenen bazı böbrek değerlerinin yüksek olması durumunda yine hekimin onayı ile ilaçlı çekim yerine ilaçsız çekim olarak devam edilir. İşlem bu şekilde devam edilerek tamamlanır ve kabul-ret kriteri olarak tanımlanır.

-Kapalı alan fobisi ya da korkuları olan hastalarda dahi çekim sırasında görevli personel hiçbir şekilde hastaları elle tutmamalıdır. Eğer gerekiyorsa, özellikle çocuk hastaların ve ağır hastaların çekim esnasında hareket etmelerini önlemek için hareket kısıtlayıcı ekipman kullanılabilir. Veya hasta yakınlarından yardım istenebilir. Bu durumda hastayı tutan şahısa kurşunlu önlük ve eldiven giydirilir. Yani hastanın korku ve fobileri çekim için ret kriteri olup sonrasında alınan güvenlik önlemleri ile kabul kriteri olmaktadır.

-İç ve dış istekler olmak üzere tüm istemlerin istek kâğıdı ile birlikte gelmesi gerekmektedir. İstek kâğıdı olmayan radyoloji istekleri kabul ve ret kriteri olarak tanımlanır.