BAŞARILI EMZİRMENİN ON ADIMI
Temel Yönetim Uygulamaları
1. Hastanemizde anne sütü ve emzirme uygulamasının korunması, teşvik edilmesi ve desteklenmesi amacıyla bir emzirme politikası oluşturulmuştur.
a) “Anne Sütü Muadillerinin Pazarlanmasıyla ilgili Uluslararası Yasa” ve Dünya Sağlık Asamblesi’nin ilgili kararları eksiksiz şekilde uygulanır.
b) Personel ve ebeveynlerle düzenli aralıklarla paylaşılan, yazılı bir “bebek beslenme politikası” oluşturulmuştur.
c) Sürekli izleme ve veri yönetim sistemleri kurulmuştur.
2. Personelimizin emzirme konusunda annelere destek olmak için gereken bilgi, yetkinlik ve becerilerle donatılması sağlanmıştır.
Temel Klinik Uygulamalar
3. Hamile kadınlarımız ve ailelerimizi emzirmenin önemi ve yönetimi konusunda bilgilendiriyoruz.
4. Annelerimizin bebekleri ile doğar doğmaz en kısa sürede ten-tene temas kurması sağlanarak, en kısa sürede emzirmeye başlaması ve temasın kesintisiz şekilde sürmesi için annelerimize destek oluyoruz.
5. Emzirmenin başlatılması ve sürdürülmesi ile sık karşılaşılan güçlüklerin yönetilmesi konusunda annelerimize destek sunuyoruz.
6. Tıbbi bir zorunluluk olmadığı sürece, yenidoğana anne sütünden başka herhangi bir yiyecek veya sıvı verilmez.
7. Annelerin bebekleri ile bir arada tutulması ve günün 24 saati aynı odada kalmaları sağlanır.
8. Annelerin bebekleri acıktığı zaman verdiği işaretleri tanıması ve bunlara yanıt vermesi konusunda annelere destek olunur.
9. Biberon ve emzik kullanımı ve riskleri konusunda annelere danışmanlık hizmeti verilir.
10. Ebeveynlerin ve bebeklerinin emzirme konusunda sürekli destek ve bakım hizmetlerine erişim sağlamaları için ilgili bilgilendirilmeler taburculuk işlemleri öncesinde sağlanır.
Emzirme zannedildiği kadar kolay bir süreç değildir. Henüz doğmuş bir bebek içgüdüsel olarak meme arasa da doğumdan yorgun çıkan ve emzirme deneyimi olmayan bir annenin emzirmeyi öğrenmesi, anne ve bebek arasında ilişkinin kurulması zaman alabilir.
Bu duruma anne sütü salgılanmasındaki gecikmede eklendiğinde anne bebeğini besleyemediği için yetersizlik duygusuna kapılır. Tüm bu süreçte anneyi, bebeği fiziksel ve duygusal olarak desteklemek oldukça önemlidir.
Başarılı bir emzirme sağlanmasının gebeliğin izlenmesi ve doğum kadar önemli olduğunun bilincinde olan Özel Star Medica Hastanesinde hizmet veren tüm sağlık personeli ve yardımcı personel sizin ve bebeğinizin sağlığı için anne sütünün önemini bilen bir hizmet anlayışı ile çalışır.
Bu amaçla; hastanemiz uzman personeli tarafından düzenlenen eğitim programları ile gebelik, doğum, emzirme ve bebek bakımı ile bilgiler aktartılırken doğum sonrasında da emzirme öğretilmektedir. Anne başarılı bir emzirme sağladıktan sonra taburcu edilmektedir. Gerektiğinde taburcu olduktan sonra sorun yaşayan annelere evinde de destek sürdürülmektedir.
Özel Star Medica Hastanesi olarak emzirme politikamız;
"Anne sütünün önemi ve emzirme teknikleri" ile ilgili yazılı politikamız doğrultusunda tüm sağlık personeline düzenli aralıklarla eğitim verilmektedir.
İlgili alanlarda işe başlayan personele ilk 6 ay içinde bu konuda eğitim verilmektedir.
Doğum öncesi ve sonrası dönemde anne sütü ve emzirmenin yararları ve anne sütünün sürekliliğinin sağlanması konularında gebelere ve annelere uygulamalı eğitim verilmektedir.
Annelere anne sütünün faydaları, emzirme teknikleri konularını içeren broşürler verilmektedir.
Hastanemizde yeni doğan bebeklerin ilk yarım saat içerisinde emzirmeye başlanması için annelere destek verilmekte ve teşvik edilmektedir.
Hastanemizde doğum sonrası anne ile bebeğin 24 saat bir arada kalmaları sağlanmakta olup, annenin bebeğini her isteyişinde emzirmesi, bebek üç saatten fazla uyuyorsa uyandırılarak emzirilmesi sağlanmaktadır.
Hastanemizde emzirilen bebeklere yalancı emzik ya da biberon gibi emzirmeyi engelleyebilecek hiçbir ürün verilmemektedir.
Tıbbi gereksinim olmadığı sürece yeni doğan bebeğe ilk 6 ay anne sütünden başka bir yiyecek ya da içecek verilmemekte uygun ek gıdalar ile emzirmenin 2 yıl devam edilmesine teşvik edilmektedir.
Bebeğin doğru sıklıkta emzirilmesinin sütün artışındaki en önemli etken olduğu, emzirmenin anne ile bebek arasındaki duygusal bağı geliştirerek bebeğin güven duygusunu arttırdığı anlatılmaktadır.
Anneler taburcu olduktan sonra emzirmeyi sürdürmeleri konusunda teşvik edilmekte emzirme ile ilgili karşılaşabilecekleri sorunlarda gerekli desteğin hastanemizce verileceği hususunda bilgi verilmektedir.
Anneler anne sütünü sağma ve saklama teknikleri hakkında bilgilendirilmektedir.
Yeni doğan bebeklerin sağlıklı bir şekilde gelişimlerini tamamlamaları için ilk 6 ay sadece anne sütü ile beslenmeleri gerekmektedir. Bu nedenle Özel Star Medica Hastanesi olarak Dünya Sağlık Örgütü (WHO ), UNICEF ve T.C. Sağlık Bakanlığınca onay verilen " on öneri ve anne sütü mamullerinin pazarlaması ile ilgili Uluslararası yasa doğrultusunda ve Uluslararası akreditasyon standartlarım esas alarak emzirme politikasını benimsenmiştir.
Tüm bu esaslar doğrultusunda;
- Hastanesimizdeki tüm ilgili ekibimiz Emzirme Danışmanlığı Eğitimi almış olup her zaman sizlere yardıma hazırdır.
- Hastanesimizde doğumun ilk dakikalarından itibaren anne ve bebeğin uyumunu sağlamak için bütün koşullar sağlanmaktadır.
- Bebek bakım uygulamaları; gebe eğitim programlarında ve doğum sonrası anne gözetiminde yapılarak, beceri kazanması sağlanmaktadır.
- Hastanesimizde doğum sonrasında anne ve bebeğin aynı odayı paylaşmaları gerekliliği bilimsel bir gerçek olarak benimsenerek uygulamaya alınmıştır.
Anne Sütünün Önemi ve Yararları
Anne sütü tüm bebekler için dünya üzerinde bilinen en önemli kaynaktır. Altıncı aydan itibaren ek besinlerin alınması sürecine kadar anne sütü bebeğin bağışıklık sistemini ve gelişimini destekleyerek, bebeğin tüm besin ihtiyacını karşılar.
Doğumdan hemen sonra salgılanan süte ağız/kolostrum denir. Kolostrum içerdiği yoğun bağışıklık maddeleri ile bebeği hastalıklardan Özel Star Medicar. İlk 5- 10 gün içinde salgılanır. Çok yoğun miktarda hastalıklardan Özel Star Medicayucu madde ve besin içerir. İlk günlerde az miktarda salgılanır, sık emzirmeye bağlı olarak miktarı artar.
- Anne sütü annenin bebeğine vereceği ilk ve en güzel hediyedir.
- Anne sütü bebeğin beslenmesi için en doğal ve ideal besindir.
- Emzirmenin doğumdan sonra hemen başlatılması ve bebeğin sık emzirilmesi süt yapımını kolaylaşır
- Bebeğin ihtiyacı olan her besin öğesi, sadece anne sütü ile karşılanır.
- Anne sütü her zaman ideal ısıda, temiz ve mikropsuzdur
- Anne sütü daima kullanıma hazırdır, hazırlama, ısıtma gerektirmez
- Anne sütünün içerdiği maddeler bebeği rahatlatır, gevşetir, daha rahat uykuya dalmasını sağlar.
- Anne sütü bebek ile anne arasında özel sevgi bağı kurulmasını sağlar.
- Emzirilen bebekler daha az ağlarlar.
- Anne sütünde yeterince su vardır, ayrıca bebeğe su vermeye gerek yoktur.
- Büyüme faktörlerini içerdiği için bebekler antropometrik standartlara uygun büyürler.
- Anne sütü tamamen ve kolaylıkla sindirilir.
- Anne sütü alan bebeklerde, karın ağrısı ve kabızlık daha az görülür.
- Anne sütü alan bebeklerin diğer besinlerle beslenen bebeklerden beyin gelişimi daha iyi olmaktadır. (Anne sütü bebeğin zekasını 8-10 puan arttırır.)
- Anne sütü ile beslenen bebeğin D vitamini dışında su dahil hiçbir ek sıvıya, ek besine gereksinimi yoktur.
- Anne sütü ile beslenen bebeklerde enfeksiyon hastalıkları daha az görülmekte, alerjik hastalıklar, solunum yolu hastalıkları, obezite ve insüline bağımlı diyabet gibi hastalıkların görülme olasılığı azalmaktadır.
- Anne sütü alan bebeklerin ileri yaşlarda obezite riskleri azalır.
- Anne sütü ile beslenen bebeklerde; konuşma problemi, lenf kanseri ve ağız-diş sorunları daha az görülür.
- Anne sütü ile bebeğin sağlıklı olması ve kansızlıktan Özel Star Medicanması sağlanır.
- Emzirme annelerin meme kanseri, rahim kanseri, osteoporoz gibi hastalıklara yakalanma riskini azaltır.
-Emzirme esnasında salgılanan hormonlar, anneyi gevşetir, daha çabuk uykuya dalmasını sağlar, anneyi dinlendirir.
- Emziren anneler eski kilolarına daha çabuk dönerler.
- Emziren annelerin doğum sonu kanamaları daha az olur.
- Sağlıklı her anne bebeği için yeterli miktarda süt üretebilir.
- Başta ishal olmak üzere, mikroplu hastalıklara yakalanma sıklıkları azalır,
bebeklik döneminden sonra da daha az hastalanırlar.
-Erken emzirme ile annede doğum sonrası kanamalar çabuk kesilir ve loğusalık dönemi kolaylaşır.
Gebelikte Memede Ne Gibi Değişiklikler Olur ?
Gebelik sürecinin başlangıcıyla beraber anne adayının memesini emzirmeye hazırlamak için doğal bir süreç de başlamış olur. Gebelik süreci boyunca annenin memeleri bebeği için dünyadaki en muhteşem ve benzersiz bileşime sahip olan sütü, üretecek ve kullanıma hazır hale getirecek birer fabrika haline gelir. Bu doğal süreçte süt kanallarının hacmi artar ve hassasiyet gelişir. Göğüslerde ağırlaşma hissedilebilir. Göğüs uçları gebelik süreci boyunca büyür ve hassaslaşır, rengi koyulaşır. Göğüs uçlarının üzerinde küçük çıkıntılar oluşur (Montgomery tüberkülleri), bu çıkıntılar göğüs ucu sağlığını Özel Star Medicamaya yardımcı olmak için yağlı bir madde salgılamaya başlar. Bu doğal madde annenin meme ucunu çatlaklardan Özel Star Medicamaya yardımcı olur. Bu sebeple çatlaklardan Özel Star Medicamak ya da temizlemek için meme başına karbonatlı su, sabunlu su, krem sürmeye gerek yoktur. Bu sürülen maddeler meme başı etrafındaki yağlı salgının silinmesine, meme başında çatlakların daha kolay oluşmasına sebep olacaktır.
Gebelik sırasında meme ve meme başına özel bir bakım uygulamaya gerek yoktur. Doğum sırasında memeler bebek için en muhteşem bileşime sahip olan ilk sütü salgılamaya hazırdır.
Memede süt üreten hücre kümeleri vardır. Hücrelerden toplayıcı kanallara taşınan süt, meme ucuna yakın süt havuzuna gelir. Meme ucunda kanallar daralarak birleşir. Süt emme esnasında memelerden akmaya başlar.
Süt Yapımı Nasıl Başlar ?
Bebeğin emmeye başlamasıyla uyarılan meme başı, hipofız adı verilen salgı bezinden oksitosin ve prolaktin denilen hormonların salgılanmasını sağlar. Memedeki süt yapımım sağlayan madde hipofiz bezinden salgılanan prolaktin hormonudur. Gebelik sürecinin bitimi ile prolaktin salgılayan bezler uyarılmaya başlar.
Kan damarları, memede süt yapımı için gereken maddeleri süt hücrelerine taşır. Prolaktin etkisiyle memeler sütle dolar. Bu sürede memede kan damarları daha çok kan taşır, memeler sıcak ve sert olur. Süt akmaya başlayınca ve bebek emmeyi öğrendikçe memedeki gerginlik azalır ve annede rahatlar.
Süt Memeden Nasıl Akar ?
Memede süt yapılır yapılmaz memeden dışarı salınmaz, sütün akması için bebeğin etkin bir şekilde emmesi gerekmektedir. Bebeğin etkin emmesi için memeye iyi yerleşmiş olması ve memeyi iyi kavraması çok önemlidir. Bebek emerken meme başında bulunan sinirlerden çıkan duygusal uyaranlar oksitosin hormonunun salgılanmasını sağlar. Oksitosin hormonu süt adacıkları etrafında bulunan küçük kasları etkileyerek, bu kasların kasılmasını sütün süt adacıklarından meme başındaki kanallara taşınmasını sağlar. Bebeğin etkin bir şekilde emmesi ile meme ucunda bulunan 1O-15 delikten süt akmaya başlar.
Bebek bir memeyi emerken diğer memeden süt damlayabilir. Memede süt yapımı ve yapılan sütün meme başına ulaşması için bebeğin etkin olarak emmesi çok önemlidir. Bu nedenle bebeğin sık aralıklarla ve etkin bir biçimde memeye yerleştirilmesi ve bebeğinde meme başını doğru bir şekilde kavraması gerekir.
Emzirme Esasında Süt Akımında Devamlılığı Nasıl Sağlanır ?
- Bazı annelerin sütleri bebek memeye tutturulur tutturulmaz akmaya başlar. Emzirmeyi düşünmek bile duygusal uyaran göndererek sütün akmasına neden olur.
- Bebek doğru teknikle ve sık sık ( bebek her istedikçe ) emzirilirse süt akımının devamlılığı sağlanır.
- Etkin ve kuvvetli emme ile annenin beynine duygusal uyaranlar giderek süt akımının devamlığı sağlanır. Bu duygusal uyaranlarla oksitosin hormonu salgılanarak memeye ulaşır ve süt akımı başlar.
Emzirmeye Ne Zaman Başlamalısınız ?
Emzirmeye doğumdan hemen sonra kendinize gelir gelmez başlamanız gerekir. İlk emzirmeyi ilk bir saat içinde yapınız. Doğumdan sonra ilk Birkaç gün içerisinde gelen kolostrum adı verilen süt bebeğe mutlaka verilmelidir. Kolostrum / ağız adı verilen süt bebeğin büyümesine ve hastalıklara karşı Özel Star Medicayucu maddeleri almasına yardımcı olur. Doğumdan sonra bebeğe mama, biberon verilmemeli, bebek mutlaka emzirilmelidir. Bebeğe kesinlikle yalancı meme verilmemelidir.
Eğer bebeğiniz beslenirken göğsünüzde uyuyakalır ise ayağına dokunarak ya da bir memeden diğer memeye geçirirken gazını çıkararak uyanık tutabilirsiniz. Kendinizi ve bebeğinizi emzirmeye alıştırmak için gece ve gündüz boyunca bebek her istediğinde onu emzirin.
Bebek Memeye Nasıl Yerleştirilmelidir ?
İlk günlerde bebeği yatarak emzirmek anne için daha rahat olabilir. Bu durumda bebek yan yatmış olan anneye dönük yatırılır. Anne serbest kolu ile bebeği memesine yaklaştırabilir. Annenin ve bebeğin arkasının birer yastıkla desteklenmesi bebeğin yerleşmesine yardımcı olur. Eğer anne oturarak emziriyorsa, dik oturmalı ve hafifçe eğilmeli ancak kucağı düz olmalıdır. Bunun için gerekirse ayaklarının altına bir tabure konabilir. Bebeği rahatça tutması için annenin kolunun altına da yastık konulabilir.
Bebek Memeyi Daha İyi Nasıl Kavrar ?
Bebek ağzını iyice açarak ve dilini hareket ettirerek emer. Bebeğinizi yavaşça memeye yaklaştırın, ağzını meme başına dokundurun. Emzirmenin başlangıcında anne meme başında bir miktar acı hissedebilir. Ancak emzirme süresi boyunca meme ucunun devamlı acıması bebeğin memeyi doğru kavramadığını gösterir. Meme ucunda acı duyulmasının nedeni, bebeğin dilini meme yerine meme ucuna karşı hareket ettirmesidir.
Ağız yeterince açılmamışsa, dil meme ucuna sürtünerek zedelenmesine yol açacaktır. Bebek emzikten soma doymuş görünmüyorsa, memeyi kavramasında sorun var demektir. Bebeğin süt ile dolu kanallara ulaşabilmesi için ağzını iyice açması gerekir.
Bebek Nasıl Emer ?
Eğer bebek memede uygun bir biçimde tutulmuyorsa iyi ememez ve annenin meme başı zedelenip acıyabilir. Bebeğin iyi emmesi için ağzıyla yalnız meme ucunu değil, etrafındaki kahverengi alam da kavraması gerekir. Bebek emmek için yaklaştırılırken, ağzı mümkün olduğunca açık olmalı ve bebeğin çenesi memeye dayanmalıdır. Bebeğin ağzım iyice açması için meme ucunu bebeğin alt ve üst dudaklarına değdirilmelidir.
Eğer bebek memeyi doğru olarak kavramışsa her meme emme periyodu sırasında çenesinin bazen de kulaklarının hareket ettiği görülür. Bebek sürekli emmez. Kuvvetli emme hareketlerinden sonra kısa dinlenme aralıkları olur.
Emerken şapırtı sesi duyulması ya da yanakların içe doğru çekilmesi genellikle bebeğin yalnızca meme ucunu emdiğini ve ağzıyla yeterince meme dokusunu kavramamış olduğunu gösterir.
Emzirme Teknikleri
C TEKNİĞİ
Başparmak hariç diğer dört parmak ile memenin alttan kavranarak tutulması tekniğidir. Memenin altındaki en dışta kalan parmak ile başparmak " C " harfi oluşturacak şekilde meme kavranır. Emzirme tekniği olarak en uygun tekniktir.
MAKASLAMA TEKNİĞİ
Bu teknik ile emzirme doğru bir emzirme değildir. Meme başının orta parmak ve işaret parmağı arasına alınarak tutulduğu tekniktir. Bu teknik ile süt kanalları baskılandığı için süt akışı engellenir ve meme doğru kavranmadığı için ağırlık bebeğin çenesine yüklenir.
U TEKNİĞİ
Başparmak ile işaret parmağı ve tarafındaki parmakların U harfi oluşturacak şekilde memenin alttan kavranarak tutulduğu tekniktir.
EMZİRME POZİSYONLARI
Anneler emzirme sırasında pek çok pozisyondan birini tercih edebilirler. Burada en iyi olan tek bir pozisyondan bahsetmek mümkün değildir. En iyi pozisyon bebeğin ve annenin rahat ettiği, bebeğin rahatlıkla emme ve yutkunma işlemini gerçekleştirdiği pozisyondur.
Her pozisyonda bebeğin burnu annenin meme ucuyla aynı hizada olmalıdır hiçbir şekilde bebek başını çevirmemelidir. Bebeğin başını çevirmesi emme ve yutkunmasını zorlaştırır ve bebeğin sütü memeden çekişini de oldukça zorlaştırır.
Yastıklar ve emzirme destekleri anne ve bebeğin rahatını sağlamak anlamında yardımcı olabilir.
Cradle hold (Beşik Tutuşu):
Bu tutuş şekli anne sandalyede otururken gerçekleştirilebilir. Sol göğüsten emzirme yapıldığı sırada, bebeğin başı ve vücudu annenin sol kolu tarafından desteklenir. Annenin sol kolu bebeğin poposunu veya bacak arasını destekler. Bazı kadınlar kollarını desteklemek amacıyla yastık kullanırlar. Bebeğin midesi düz olarak annenin göğüs kafesine ve bebeğin başı da vücutla aynı paralelde ( dönük olmalı ). Annenin serbest kalan eli de bebeğin açık olan ağzına doğru göğsü destekler ve yönlendirir. Serbest olan elin başparmağı meme başının üzerinde tutularak diğer parmaklarla göğüs desteklenir. Bu pozisyonda elin başparmak ve diğer parmakların birbirini engellememesi için meme ucunun gerisinden tutulması gerekmektedir.
Bu pozisyon normal yolla miadında doğmuş bebekler için uygundur. Sezaryen ile doğum yapan anneler ve erken doğmuş küçük bebekler için ilk başlarda uygun olmayabilir. Annenin karnındaki dikişlere baskı oluşabilir. Bebek güçsüz ise meme başını iyi tutamayabilir.
Cross-cradle hold (Çapraz Beşik Pozisyonu):
Bu tutuş pozisyonu da anne sandalye ya da koltukta otururken gerçekleştirilebilir. Sol göğüsten beslenme yapmak için, bebeğin başı ve vücudu annenin sağ eli ve kolu tarafından desteklenir. Bazı anneler kolunu desteklemek için yastık kullanır. Bebeğin midesi düz olarak annenin göğüs kafesine ve bebeğin başı da annenin vücuduyla aynı paralelde olmalı ( dönük olmamalı). Annenin serbest eli bebeğin açık olan ağzına doğru göğsü destekler ve yönlendirir. Serbest elin başparmağı meme başının üzerinde tutularak diğer parmaklarla göğüs desteklenir. Bu pozisyonda elin başparmak ve diğer parmakların birbirini engellememesi için meme ucunun gerisinden tutulması gerekmektedir.
Bu pozisyonda küçük doğmuş bebekler için uygundur. Meme başım yeterli kuvvetle tutamayan bebeklere daha yardımcı olur.
Football hold ( Futbol Topu Tutuşu ):
Bu tutuş anneye bebeğin rahatça göğsünde görebilme şansı verir. Bebeğin bulunduğu taraftaki kol sırtına destek verirken el başını arkadan tutar. Diğer taraftaki el ile anne memesini tutarak bebeğin ağzına yerleştirir. Annenin bebeğin bulunduğu yandaki kolunun altına yastık koyması yararlı olur. Annenin karnında ameliyat dikişleri bulunduğu veya karın bölgesine bebeğin baskı yapmasından rahatsızlık duyulan bir durum olduğunda kullanılabilir. Ayrıca büyük veya çok küçük memeleri olan anneler ile ikizlerde, aynı anda iki bebeği emzirebilmek için uygulanabilir. Meme başını iyi tutamayan küçük bebekler için de kolaylık olabilir.
Side-lying Hold (Yan Yatış Tutuşu):
Bu tutuş annenin yatarken bebeği emzirmesine olanak verir. Yan yatış pozisyonunun su yatağı, kanepe veya yatan koltukta yapılması bebek için boğulma tehlikesi yaratır.
Sol göğüsten beslenme yapmak için anne sol tarafına yatmalıdır. Bebeğin ağzı annenin sol memesine yakın ve memenin tam karşısında olacak şekilde, bebeğin başı ve vücudu, annenin vücuduna paralel olmalıdır. Anne sol eli ile yastıkla başının arasında olacak şekilde, başının altına yastık koyabilir. Annenin serbest eli bebeğin açık olan ağzına doğru göğsü destekler ve yönlendirir. Serbest olan elin başparmağı meme başının üzerinde tutularak diğer parmaklarla göğüs desteklenir. Bu pozisyonda elin başparmak ve diğer parmakların birbirini engellememesi için meme ucunun gerisinden tutulması gerekmektedir.
Dikkat edilmesi gereken konu bebeğin memeye uzanmasına gerek kalmaması ve annenin bebeğin üstüne doğru abanmamasıdır. Annenin yattığı yerden kalkmasının zor olduğu durumlarda ya da yattığı yerden emzirmek istediğinde uygulanabilir.
Latch-on ( Tutunma ):
Bebeğin meme ucunu ve başını sıkıca ağzına almasıdır. Bebeğin doğru tutuş gerçekleştirmesi meme ucunda yaşanacak travmaları engellediği gibi bebeğinde yeter miktarda süt içmesini sağlar.
Tutuşun iyi gerçekleştiğinin göstergeleri:
- Alt ve Üst dudak en az 120 derecelik bir açıyla açık olmalıdır.
- Alt dudak memeye doğru, dışa açık olmalıdır.
- Burun memeye yakın dururken çene memeye dokunmalıdır.
- Tutuş sırasında dil alt dudağın üzerine uzanmalıdır, emme esnasında meme başının altında durmalıdır.( alt dudağı geri çekildiğinde dil görünür.)
Bebek doğru tutuş gerçekleştirdiğinde anne ilk 30-60 saniye rahatsızlık duyar ancak bu his giderek azalır. Rahatsızlığın devamı tutuşta bir zayıflık olduğuna işaret eder. Acının ve meme ucu travmasının önüne geçmek için anne gerektiğinde temiz olan parmaklarını bebeğin ağzına sokarak tutuşu açabilir. Sonrasında bebeğin pozisyonunu değiştirerek yeniden tutuşuna yardımcı olur.
Zayıf bir tutuş olması halinde:
- Alt ve üst dudak kenarlarından birbirine dokunur.
- Yanaklar sönüktür
- Emmenin durması halinde klik sesleri duyulur
- Meme ucunun altında dil görünmez ( alt dudak çekildiğinde )
- Meme ucu emzirme sonrası buruşuktur.
Emme ve Yutkunma:
Bebekler yeterli miktarda süt tüketebilmek için doğru şekilde emmeli ve yutkunmalıdır. Bebeğin yutkunma sesi duyulabilir olmalıdır. Bebek süt akışını sağlamak için ağzını hızlı hareket ettirmeli ve iki üç ağız hareketinden sonra yutkunma sesi gelmelidir.
Emzirme Sıklığı ve Uzunluğu Nasıl Olmalıdır ?
Anneler bebekleri açlık belirtisi gösterdiği her an emzirmeleri yönünde teşvik edilir. Bebeğin uyanması, meme aranması, ellerini dudaklarını veya dilini emmesi açlık göstergelerindendir. Bebeklerin çoğu çok acıkmadıkça ağlamazlar bu nedenle emzirme için bebeğin ağlamasının beklenmesi önerilmez.
İlk birkaç hafta bebekler sekizden on iki defaya kadar emebilirler. Bazı bebeklerin uyandırılmaya ve emmeye teşvik edilmesine gerek varken bazı bebekler her 30-60 dakikada bir emmek isterler. Bebekler bezi değiştirilerek ve ayağının altı hafifçe gıdıklanarak uyandınlabilirler. Hekimler çoğunlukla doğumdan sonraki ilk hafta, eğer bebek ilk emzirmenin ardından gelen dört saatte tekrar emmiyorsa bebeğin uyandırılmasını tavsiye etmektedirler.
Bebek bakımı oldukça yorucu bir deneyimdir. Yine de bebek emzirmek, memenin ve biberonun temizlenmesi için harcanan zamanda hesaba katıldığında mama ile beslemekten daha kolaydır.
Bebeğin ihtiyacı olan emme süresi değişir. Bazı bebekler beşer dakikalık uzunluklarda süt emerken, bazı bebekler 20 veya daha fazla dakika süt emebilirler. Hekimler bebek istediği sürece aktif olarak emzirme yapılmasını, saatle planlayarak emzirmemeyi tavsiye etmektedirler. Aktif emzirmeden kasıt düzenli emme ve yutkunmadır.
Emzirmenin ortasında taraf değiştirmek gerekmemektedir. Bir göğsün tam olarak boşaltılması bebeğin ilk emişindekine nazaran daha yağdan zengin gerideki sütü emmesini de sağlayacaktır.
Çoğu bebek meme ucunu bırakıp, yüz kaslarını ve ellerini gevşeterek emzirmeyi tamamladığının işaretini verir. İki üç aylıktan küçük bebekler emzirmeyi tamamlamadan uykuya dalabilirler. Bu gibi durumlarda bebeği uyandırmak ve emzirmeye devam etmek tavsiye edilir. Bir meme emildikten sonra, bebeğin ( özelliklede büyük bebeklerin ) istememe olasılığını da anlayışla karşılayarak ikinci meme emzirilmeye çalışılmalıdır.
Anne Sütünün Ne Kadarı Yeterlidir ?
Bebeğin ne kadar süt tükettiği görülmediği için pek çok anne baba bebek yeterince süt içmiyor diye endişelenirler. Bebeğin yeter miktarda süt içip içmediğini anlamanın birkaç göstergesi vardır.
Alt Bezi Takibi: Her gün ıslak ve kirli alt bezlerinin sayısını not edin. Pek çok anne baba ilk bir veya iki hafta boyunca ıslak ve kirli alt bezlerinin sayısını not ederler
Bebekler doğumdan sonraki ilk dört beş gün sonunda günde en az 6 kez idrar yaparlar. Altı kez den daha az bez değişimi ve idrarın koyu renkte turuncumsu olması yeterli miktarda süt alımının gerçekleşmediğini gösterir ve bu durumda doktora başvurulmalıdır.
Mekonyum doğumdan sonraki ilk birkaç gün sonra bebeğin ürettiği koyu yapışkan bir dışkıdır. İlk dört - beş günün sonrası bebeğin sarı-yeşil tonunda, içerisinde süt parçacıkları olan şekilde kakasını yapması gerekmektedir. Çoğu bebek günde dört veya beş defa kaka yapar.
Kilo Takibi: Doğumdan sonraki ilk beş gün içerisinde bebekler doğum kilolarının %10'unu kaybetmesi normaldir. İlk beş günde bebeğin kilo kaybı sona erer ve bir iki hafta içerisinde kaybettikleri kiloları geri kazanırlar.
Emzirirken Her İki Meme De Verilmeli mi?
Her emzirmede ilk gelen süt daha az yağ içeren "ön süt" tür. Bebek emmeyi sürdürdükçe sütün bileşimi değişir, yağ miktarı artar. En fazla yağ içeren süt, emzirmenin sonunda salgılanan süttür. Buna " son süt " denir. Bebeğin hem ön süte, hem de son süte ihtiyacı vardır. Son sütteki yağ inek sütündekine benzemez. Daha hafiftir ve sindirimi daha kolaydır. Bu yağ bebek için çok değerli enerji kaynağıdır. Bebeğin tokluk duygusu oluşur ve yeterli kilo alması için bu yağın sağladığı enerjiye ihtiyacı vardır.
Bebek memeye doğru yerleştirilip doyana ve memeyi kendisi bırakana kadar memede tutulursa, hem ön sütü hem de son sütü alır. Bebek daha emmek istiyorsa ikinci memede verilebilir. Eğer bebek bir meme ile beslenmiş ise, bir sonraki emzirmede diğer meme verilmelidir. Bu arada emzirme sonrası kalan sütün sağılması uygundur. İki meme verilmişse bir sonraki öğüne ilk verilen taraftan başlanmalıdır.
Birçok bebek tek memeyi 5-10 dakika emmekle doyar ve uyur. Bazı bebekler ise 20-30 dakikadan önce memeyi bırakmazlar.
Geceleri Emzirmek Gerekli müdir ?
Vücudun süt yapımı için salgıladığı prolaktin hormonu geceleri daha fazla salgılanır. Bu sebeple geceleri emzirme süt üretimini artırır. Prolaktin hormonu anneyi gevşetir ve bazen uykusunu getirir. Anne geceleri emzirse bile genellikle iyi dinlenir. Bebekler gereksininılerini yalnızca gündüzleri beslenmekle karşılayabilecek duruma gelinceye kadar geceleri de emmek isterler. Gece öğünlerinin kesilme zamanı bebekten bebeğe farklılık gösterir. Genelde ilk aylardan sonra gece emzirme aralıkları uzar.
Emzirdikten Sonra Bebeğin Gazı Nasıl Çıkarılır ?
Beslendikten sonra bebeği 10-15 dakika dik tutmak gaz çıkarmasına yardımcı olur. Bebek memede uyumuş ve rahat görünüyorsa gaz çıkarmatya gerek yoktur. Bebek huzursuzsa, kucakta dik durumda sırtı sıvazlanarak gazım çıkarmasına yardımcı olunabilir.
Meme Başı Temizliği Nasıl Yapılmalıdır ?
Meme başındaki doğal yağlar ve süt meme başını Özel Star Medicayucu niteliktedir. Anne sütü bebeği hastalıklardan Özel Star Medicayucu birçok madde taşıdığı için bu yolla mikrop bulaşması zordur. Bu nedenle memeyi her emzirmeden önce temizlemeye gerek yoktur. Emzirme dönemi boyunca günde 1-2 kez kaynatılıp ılıtılmış suyla meme başını silmek yeterlidir.
Bu dönem içinde memeleri karbonatlı su veya sabunlu su ile temizlemek cildin kurumasına ve çatlakların oluşmasına neden olacağı için kesinlikle önerilmemektedir.
Her emzirme başlangıcında özellikle eller çok iyi yıkanmalıdır. Bebek memeyi bıraktıktan sonra ise anne sütünün birkaç damlasını meme ucuna ve etrafına sürerek meme ucunun yumuşak kalmasını sağlayabilir.
Anne Sütünün Sağılması, Saklanması ve Bebeğe Verilmesi
Başarılı emzirmenin yapılamadığı her türlü durumda, anne sütü yerine başka formül sütler kullanılmadan anne sütüne devam edilmelidir. Birçok durumda sütün sağılması gerekebilir. Sütün elle sağılmasını tüm annelerin bilmesi gerekir. Sütün sağılması aşağıdaki durumlarda yaralıdır;
- Tıkanık, şiş memeyi rahatlatmak için,
- Çökük bir meme başından emmeyi öğreninceye kadar bebeği beslemek için ,
- Düşük doğum ağırlıklı ve kuvvetli emmeyi beceremeyen bebeği beslemek için,
- Anne ya da bebek hasta ise sütün akmasını önlemek için,
- Bebek yeterli miktarda ememiyorsa, sütün boşuna akmasını önlemek için,
Anne çalışıyor ise;
Elle süt sağma, en iyi yoldur. Alet gerektirmez ve her yerde, her zaman yapılabilir. Sütün sağılacağı kabın temiz olması gerekir. Bunun için geniş ağızlı bir fincan veya bardak seçilir. Kap su ve sabun ile yıkanır, daha sonra kaynatılır ya da kaba kaynar su konur ve birkaç dakika bekledikten sonra boşaltılır. Kaynar su mikropların çoğunu yok edecektir.
Elle Süt Sağma İşleminin Basamakları
1. Basamak: Sağma işlemine geçmeden önce eller iyice yıkanır.
2. Basamak: Rahat bir yere otıırduktan sonra parmak uçları ile yumuşak bir biçimde memeye dıştan içe, meme başının etrafındaki kahverengi bölgeye doğru masaj yapılır. Önceden ısıtılmış bir havlu memenin üzerine konulursa sütün akışı kolaylaşacaktır.
3. Basamak: Meme, başparmak üstte, diğer parmaklar altta kalacak şekilde tutulur. Eğer meme büyükse bir el memenin üstüne, diğer el memenin altına gelecek şekilde tutulmalıdır. Hedef bölge meme başının etrafındaki kahverengi bölgenin gerisinde kalan alandır. Bazen süt dolu memede süt havuzcukları elle hissedilebilir. Süt havuzcuklarının bulunduğu bu alanın elle basınç yapılarak bastırılması gerekir. Süt sağılması için baş ve diğer parmaklar yavaşça içe, göğüs duvarına doğru ve ardından birbirine doğru bastırılır. Bastırma işlemi el göğüs duvarından uzaklaştırılırken devam ettirilir. Bu şekilde süt meme başına doğru ittirilir. Süt sağma işlemi sırasında acı hissedilmemesi gerekir, acı duyuluyorsa uygulanan teknik hatalıdır. Sağma hareketi ritınik bir biçimde tekrarlanmalıdır.
Sağma işlemi esnasında parmak hareketleri yuvarlama şeklinde olmalı, parmaklar ile meme derisi ovuşturulmamalıdır. El meme etrafında döndürülmeli, masaj koltuk altı da dahil olmak üzere tüm memeye uygulanmalıdır. Memeleri elle sağarak boşaltına süresi 20-30 dakika kadardır. Sıcak ıslak havlu, sıcak duş alma, öne doğru eğilerek memeleri hafifçe sallama süt akımını kolaylaştırır.
Süt Pompası Tipleri :
Hastane tipi elektrikli pompalar bebeğin emme hareketini hem basınç, hem ritim olarak en iyi taklit eden pompalardır. Emzirme önemli bir süre ertelenecekse ( erken doğan bebeklerde olduğu gibi) veya bebekten düzenli olarak ve uzun periyotlarla uzak kalınacak ise en uygun seçenektir. Sütün sağılması her seferinde 15'er dakika olmalıdır. Küçük el tipi pilli veya elektrikli pompalar bebeğinden sadece çok kısa bir süre için ayrı kalacak annenin ihtiyacını karşılayabilir. Piyasada değişik tip ve kalitede ürünler bulunur. Pompa satın almadan önce, daha önce el pompası kullanmış biriyle konuşulmalı Ya da hangi tip pompanın seçileceği emzirme uzmanına danışılmalıdır.
Sağılmış Anne Sütü Nasıl Saklanmalıdır ?
- Buzdolabın da 24 saat
- Buzdolabının buzluğunda 4 hafta
- Derin dondurucuda 6 ay mikrodalgada
- Önceden dondurulmuş anne sütü buzdolabında 24 saat
- Oda ısısında 4-6 saat
- Önceden dondurulmuş ve eritilmiş olan anne sütü asla buzlukta tekrar dondurulmamalıdır.
- Buzdolabından çıkarılan süt oda ısısında çözülmeli, sıcak suyun içerisinde çalkalayarak ılıtılmalı, doğrudan ateş üzerinde ve ısıtılmamalıdır.
Emzirirken Nasıl Beslenmeliyiz ?
Bebeğinizi yeterli ve dengeli besleyebilmeniz için sizin de yeterli ve dengeli beslenmeniz gereklidir. Böylece süt miktarınız artacaktır. Sütün miktarı kadar kalitesi de önemlidir. Sütün içeriğinde karbonhidratlar, yağlar, proteinler, su, vitaminler ve minareller vardır. Beslenmenize dikkat eder ve doğru emzirme yöntemiyle bebeğinizi emzirirseniz bebeğinizi doğru beslemiş olursunuz.
Sütünüzün kalitesini artırmak için aşağıdaki besin gruplarına her gün beslenmenizde yer vermelisiniz.
1. Et, Tavuk, Balık
2. Yumurta, Peynir
3. Süt, Yoğurt, Ayran
4. Taze ve Kuru meyveler,
5. Taze Sebzeler
6. Tahıllar (tam buğday ya da tam tahıl ya da çavdar ekmeği, bulgur, makarna,
pirinç,) Kuru baklagiller (mercimek, kuru fasulye, nohut, barbunya)
7. Yağlı tohumlar (ceviz, fındık, badem)
Bu besin gruplarının miktarları ise sizin durumunuza göre diyetisyeniniz tarafından ayarlanmalıdır. Her annenin tüketmesi gereken miktar farklıdır.
Sütünüzün miktarını artırmak içinse bol sıvı tüketmelisiniz. Emzirirken sıvı ihtiyacınızın arttığını unutmayınız. Bunun için her gün ortalama 3 - 3,5 litre sıvı tüketmelisiniz. Sıvı tercihinizi su, ayran, süt ve rezene/ıhlamur çayından yana kullanmanız daha yararlıdır. Çay, kahve, kola gibi içecekleri tercih etmeniz bebeğinizin uykusunun daha düzensiz olmasına ve bazı mineral eksikliklerine yol açabilir. Şerbet, komposto gibi şeker içerikli içeceklerden tüketmeniz de çok fazla kilo artışına neden olur. Bu nedenle en doğru sıvı "SU" dur.
Bebeğinize ve size gaz yapan gıdaları belirleyerek o gıdalardan çok fazla tüketmemeye özen gösteriniz. içeriğini bilmediğiniz yiyecek ve içeceklerden uzak durmaya çalışınız. Abur cubur, kızartma, hazır gıdalar, sigara ve alkol tüketmeyiniz.
Emziren annelere süt olsun diye tatlı yedirmek annenin lohusalık döneminde kilo almasına neden olur. Ayrıca süt miktarında artışa neden olmaz. Sütün yapımı bebeğin meme başı ve areolaya yaptığı uyarıların sıklığı ve annenin psikolojisi ile ilgilidir. Ammenin hiçbir zaman " sütüm yok/ sütüm çok az/ bebeğimi besleyemiyorum" gibi düşüncelere girmemesi gerekir. Unutmayın emziren anne süt fabrikasına benzer. Bebekten talep geldikçe anne süt üretir. Anne sağlıklı beslendiği ve sıvı ihtiyacını karşıladığı sürece sütün olmaması için bir neden yoktur.
Bebek emzirilirken enerji harcandığından zayıflama söz konusu olabilir.
Ancak ilk 6 ay kesinlikle besin kısıtlaması yaparak zayıflama tercih edilmemelidir.
Beslenme ile ilgili tüın konularda Beslenme ve Diyet Uzmanınızdan yardım alabilirsiniz.
Anneler İçin Genel Bilgiler
- Bebeğiniz altını günde 5-6 defa ıslatıyorsa, günde 1-2 kez kakasını yapıyorsa ve ayda en az 600gr alıyorsa anne sütü yeterlidir.
- Bebeğinizin ilk kakası koyu yeşil renkli, şekilli olabilir. 24 saatten sonra sararır. Sonrası yumuşak, sulu, haki renklidir. 48 saatten sonrada altın sarısı renge döner.
- Bebeğinizi her istediğinde emziriniz.
- Her emzirmeden sonra gazını çıkarınız.
- Karnı tokken ağlıyorsa, altını kontrol ediniz.
- Kız bebeklerin altını her zaman önden arkaya doğru temizleyiniz.
- Bebeğinizin bulunduğu ortamın hijyenik olmasına, oda sıcaklığının 20-22 derece
ve nem oranının dengeli olmasına dikkat ediniz.
- Bebeğinizin odasını her gün havalandırınız.
- Bebeğinizin cildini özellikle ilk 15 gün bebek yağı ile nemlendiriniz.
- Bebeğinizin göz, kulak ve burun temizliğinde pamuklu çubuk kullanmayınız.
- Banyo suyunun sıcaklığı vücut ısınıza eşit( 36 derece ) olmalı. Suyun sıcaklığını dirseğinizle kontrol edebilirsiniz. Banyo için sabun yerine bebek şampuanı kullanınız.
- Bebeğiniz banyo sırasında ne çok aç, nede çok tok olmalıdır. Bu nedenle banyosunu iki emzirme arasında yaptırınız.
- Bebeğinizi ilk ayında kendi giydiğinizin iki katı giydiriniz.
- Bebeğinizin başında oluşan konakları zorlamayınız, bebek yağı sürüp biraz bekleyiniz, hafifçe tarayıp yıkayınız.
- Günde iki kez meme ucunuzu önceden kaynatılmış ılınmış su ile temizleyiniz. Bir damla sütü meme ucunuza sürünüz.
- Gaz yapıcı gıdalar tüketıneyiniz, bebeğiniz bunan etkilenecektir.
- Bebeğinizle konuşunuz, onunla her fırsatta ten temasında bulununuz.